Η χημειοθεραπεία έχει στόχο την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων και την αποφυγή μεταστάσεων του καρκίνου σε άλλα ζωτικά σημεία του σώματος. Τα διάφορα χημειοθεραπευτικά σχήματα μπορεί να δημιουργήσουν επιπλοκές στο ανθρώπινο σώμα, όπως επίσης και στο δέρμα. Η χημειοθεραπεία ξηραίνει την επιδερμίδα κι όσο συμβαίνει αυτό, τόσο το δέρμα δουλεύει πιο εντατικά για την επούλωσή του. Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι ο οργανισμός να δουλεύει σκληρά μόνο για ό,τι σχετίζεται με τη θεραπεία του καρκίνου. Έτσι, η εξωτερική ενυδάτωση αποτελεί σημαντική βοήθεια για την αντιμετώπισή της ξηρότητας. Θα πρέπει λοιπόν να ενυδατώνετε το δέρμα σας τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα. Αυτό είναι σημαντικό για έναν ακόμη λόγο. Το ξηρό δέρμα μπορεί να προκαλέσει αίσθημα κνησμού και, στη συνέχεια, ο κνησμός πιθανώς να δημιουργήσει πληγές, προκαλώντας ενδεχομένως μόλυνση.

Κατά τη διάρκεια των συμπληρωματικών θεραπειών του καρκίνου ενδεχομένως σημειωθεί αλλαγή χρώματος σε κάποιες περιοχές του δέρματος, σαν καφέ κηλίδες. Μην προσπαθήσετε να τις εξαλείψετε με χρήση λευκαντικών ουσιών. Οι σκουρόχρωμες αυτές περιοχές επανέρχονται στο φυσιολογικό χρώμα μόλις ολοκληρωθεί η θεραπεία. Αν όμως παρατηρήσετε ότι εμφανίζετε μώλωπες, ελέγξτε το άμεσα. Ίσως είναι δείγμα ότι τα αιμοπετάλιά σας είναι χαμηλά και χρειάζεστε ιατρική αντιμετώπιση.

Επιπλέον, αποφύγετε τον ήλιο, αφού την περίοδο αυτή είστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι απέναντι στις βλαβερές συνέπειές του. Η χημειοθεραπεία μπορεί να αυξήσει τη φωτοευαισθησία, δηλαδή την ευαισθησία του δέρματος στην ηλιακή ακτινοβολία. Είναι πλέον πιο εύκολο να πάθετε κάποιο έγκαυμα, όπως και να εμφανιστούν εξανθήματα και φλεγμονή στο δέρμα. Ένα έγκαυμα μπορεί να προκαλέσει λεμφοίδημα, αν έχετε αφαιρέσει λεμφαδένες. Επίσης, ένα έγκαυμα αναγκάζει το σώμα να καταβάλει ενέργεια για να διορθώσει το σημείο του δέρματος που έπαθε ζημιά, όπως συμβαίνει και με την ξηρότητα.

Η θεραπεία και η διαδικασία της χημειοθεραπείας μπορεί να οδηγήσει σε ένα ξηρό, θαμπό ή χλωμό δέρμα. Πέρα από τη σωστή εσωτερική ενυδάτωση του δέρματος μέσω της διατροφής και της κατανάλωσης άφθονου νερού, μία καλή ενυδατική κρέμα μπορεί να βοηθήσει εξωτερικά στην πρόληψη της απώλειας υγρασίας. Τα αγαπημένα σας προϊόντα περιποίησης δεν θα είναι κατά πάσα πιθανότητα κατάλληλα αυτή την περίοδο. Αποφύγετε αντιγηραντικά ή καλλυντικά με οξέα φρούτων και τα απολεπιστικά. Προτιμήστε απαλά προϊόντα για μωρά.

Ως προς το μακιγιάζ, οι λέξεις-κλειδιά είναι «φυσική και υγιής όψη». Εκμεταλλευθείτε τα μυστικά της τέχνης του μακιγιάζ και τονίστε τα θετικά, ώστε να βελτιώσετε την εικόνα σας και να τονώσετε την αυτοπεποίθησή σας. Αν δεν έχετε ασχοληθεί ποτέ με το μακιγιάζ ή η εμπειρία σας είναι μικρή, τώρα είναι η ευκαιρία να αναπτύξετε νέες δεξιότητες για μια προσεγμένη, ωραία εμφάνιση.

Η απώλεια των μαλλιών είναι μια συνήθης, αναστρέψιμη ωστόσο τις περισσότερες φορές παρενέργεια της χημειοθεραπείας, ειδικά μετά από χορήγηση ορισμένων φαρμάκων, αλλά και της ακτινοβολίας στο κεφάλι. Η χημειοθεραπεία επηρεάζει όλα τα κύτταρα του σώματος, άρα και τα τριχοθυλάκια, τα οποία παράγουν τις τρίχες, με αποτέλεσμα την απώλεια των τριχών της κεφαλής αλλά και ολόκληρου του σώματος. Συνήθως η τριχόπτωση είναι προσωρινή. Το κατά πόσο τα μαλλιά θα παραμείνουν ως έχουν, θα λεπτύνουν ή θα πέσουν, εξαρτάται από το φάρμακο, το συνδυασμό με άλλα φάρμακα, τη δοσολογία και την αντίδραση του οργανισμού. Συνήθως τα μαλλιά αρχίζουν να πέφτουν τούφες, τούφες, κυρίως κατά το λούσιμο ή το χτένισμα. Μερικά φάρμακα προκαλούν επίσης πτώση των βλεφαρίδων, των φρυδιών, των τριχών στο στήθος, στις μασχάλες, στα χέρια, στα πόδια ή στο εφηβαίο.

Η απώλεια των τριχών παρατηρείται κατά τον πρώτο και ως τον δεύτερο κύκλο της χημειοθεραπείας. Ενδεχομένως να υπάρξει επίσης ερεθισμός του δέρματος του κεφαλιού. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τα μαλλιά αρχίζουν να βγαίνουν δυο με τρεις εβδομάδες μετά το τέλος της χημειοθεραπείας ως χνούδι. Στη συνέχεια, στον πρώτο μήνα αρχίζουν να φαίνονται οι πρώτες τρίχες και στο τέλος του δεύτερου μήνα μπορεί να έχουν μήκος μέχρι 1,5 εκατοστό. Ωστόσο τα «νέα» μαλλιά μπορεί να έχουν ενδεχομένως ένα ελαφρώς διαφορετικό χρώμα, διαφορετική υφή ή να είναι πιο σγουρά ή πιο ίσια από ό,τι στο παρελθόν. Αντίθετα με τη χημειοθεραπεία, η ακτινοβολία προκαλεί απώλεια τριχών μόνο στην περιοχή που γίνεται.

Σε περίπτωση μερικής ή ολικής απώλειας των μαλλιών, εκτός από τη χρήση περούκας, μπορεί εναλλακτικά κάποια ασθενής να χρησιμοποιήσει μαντήλια, τυρμπάν ή καπέλα.

Τα μαντήλια προσφέρουν μια πρακτική λύση, καθώς καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του κεφαλιού και επιτρέπουν στις γυναίκες, κυρίως, να συγκαλύψουν τα αποτελέσματα της θεραπείας με στυλ. Προσφέρουν πολλές εναλλακτικές λύσεις, τόσο στις καθημερινές εμφανίσεις όσο και σε μία ιδιαίτερη περίσταση, καθώς πρόκειται για ένα πολύ κομψό αξεσουάρ.

Τις ημέρες που αισθάνεστε λιγότερο δυνατή χρησιμοποιήστε το τυρμπάν. Φοριέται και πλένεται πολύ εύκολα στο σπίτι. Δεν στοιχίζει ακριβά και μπορείτε να βρείτε όμορφα σχέδια και χρώματα. Επιλέξτε χρώματα που κολακεύουν τον τόνο του δέρματός σας. Μπορείτε να το συνδυάσετε και με μαντήλι για ένα πιο όμορφο αποτέλεσμα. Τους χειμωνιάτικους μήνες, μπορείτε να φοράτε τυρμπάν και το βράδυ στον ύπνο σας αν κρυώνετε.

Ένα καπέλο αποτελεί εξαιρετικό αξεσουάρ για να καλύψετε την απώλεια των μαλλιών. Και εδώ υπάρχουν πολλές επιλογές. Από καπελάκια του μπέιζμπολ και τραγιάσκες, μέχρι fedoras και μπερέδες. Δοκιμάστε όλους τους τύπους για να βρείτε εκείνο που ταιριάζει περισσότερο στο πρόσωπο και γενικότερα στο στυλ σας. Τους καλοκαιρινούς μήνες και τις μέρες με ήλιο προτιμήστε καπέλα με γείσο που θα σας προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία.

Οι περισσότεροι γνωρίζουν τις πιο συνηθισμένες παρενέργειες της θεραπείας του καρκίνου, όπως η ναυτία και η απώλεια μαλλιών. Ωστόσο, περισσότερο από το 1/3 των καρκινοπαθών που ακολουθούν θεραπεία, παρουσιάζουν επιπλοκές στη στοματική κοιλότητα, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής τους. Η χημειοθεραπεία μπορεί να βλάψει υγιή κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων αυτών του στόματος, προκαλώντας προβλήματα στα δόντια, τα ούλα ή τους αδένες που παράγουν σίελο. Αυτά μπορεί να παρουσιαστούν μόνο κατά τη διάρκεια της θεραπείας ή για ένα σύντομο χρονικό διάστημα μετά τη λήξη της. Τα πιο συνηθισμένα είναι:

• Ευαισθησία/πόνος στο στόμα και τα ούλα
• Ξηροστομία
• Κάψιμο, ξεφλούδισμα ή πρήξιμο της γλώσσας
• Λοίμωξη
• Αλλαγή στη γεύση

Ο οδοντίατρός σας μπορεί να έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Μια επίσκεψη σε αυτόν, ένα μήνα πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη σοβαρών προβλημάτων του στόματος. Αν έχετε ήδη ξεκινήσει θεραπεία, επισκεφθείτε τον οδοντίατρο όσο το δυνατόν συντομότερα. Οι παρενέργειες εμφανίζονται πιο συχνά όταν το στόμα ενός ατόμου δεν είναι υγιές πριν από την έναρξη της χημειοθεραπείας. Δεν μπορούν να αποφευχθούν όλα τα προβλήματα, αλλά όσο λιγότερες είναι οι παρενέργειες, τόσο καλύτερα θα τηρήσετε το χρονοδιάγραμμα της θεραπείας του καρκίνου.

Τα νύχια αποτελούν μέρος του δέρματος και επομένως μπορούν να επηρεαστούν από τη χημειοθεραπεία κατά πολλούς τρόπους και να εμφανίσουν αλλοιώσεις όπως ραβδώσεις, ξηρότητα, να γίνουν εύθραυστα ή να αλλάξουν χρώμα. Η αλλαγή χρώματος του δέρματος μπορεί για παράδειγμα να προκαλέσει δημιουργία αποχρωματισμένων οριζόντιων λωρίδων και στα νύχια. Τα συμπτώματα αυτά είναι εντελώς ακίνδυνα, αλλά δεν παύουν να είναι ορατά.

Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία και την εμφάνιση των νυχιών. Η έλλειψη βιταμίνης Α και ασβεστίου προκαλεί ξηρότητα. Η έλλειψη πρωτεϊνών, φολικού οξέος και βιταμίνης C οδηγεί σε σταδιακό ξεφλούδισμα. Τα εύθρυπτα νύχια μπορεί να είναι αποτέλεσμα της ανεπαρκούς πρόσληψης σιδήρου, ενώ η έλλειψη βιταμίνης B12 είναι υπεύθυνη για υπερβολική ξηρότητα και λεκέδες. Μια ισορροπημένη, ποικίλη δίαιτα με λαχανικά, φρούτα, πρωτεΐνη και σύνθετους υδατάνθρακες συμβάλει πέρα από τη γενικότερη καλή λειτουργία και την υγεία όλου του οργανισμού και στην καλύτερη εμφάνιση των νυχιών. Εμπλουτίζοντας τη διατροφή σας με φρούτα και λαχανικά, λαμβάνετε τις απαραίτητες βιταμίνες, μεταλλικά ιχνοστοιχεία και ένζυμα. Εντάξτε στο μενού σας το μπρόκολο, τα κρεμμύδια και τους φυσικούς χυμούς, ιδίως χυμό καρότου, ο οποίος έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε ασβέστιο και φώσφορο και ενδυναμώνει τα νύχια.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, οι άνδρες έχουν 40% περισσότερες πιθανότητες να χάσουν τη μάχη με τον καρκίνο από ότι οι γυναίκες. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι οι άνδρες είναι περισσότερο διστακτικοί στο να αποταθούν σε κάποιο γιατρό όταν τα συμπτώματα που τους ταλαιπωρούν δεν είναι πολύ έντονα, με αποτέλεσμα, όταν τελικά επισκέπτονται τον ειδικό, να είναι πλέον αργά για την αντιμετώπιση της νόσου. Παράλληλα, συχνά είναι περισσότερο απρόθυμοι από ότι οι γυναίκες να ακολουθήσουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, ακόμα και όταν είναι ενήμεροι ότι το κάπνισμα ή η παχυσαρκία αποτελούν τις δύο μεγαλύτερες αιτίες εμφάνισης καρκίνου. Σχετικές έρευνες υποστηρίζουν ότι είναι απίθανο ο ανδρικός οργανισμός να είναι πιο ευάλωτος στον καρκίνο και ότι δεν υπάρχει κάποια βιολογική αιτία για την οποία οι άνδρες βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο από τις γυναίκες.

Η διατροφή είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τους ανθρώπους με καρκίνο. Μπορεί να γίνει ένας πολύ καλός σύμμαχος στη θεραπεία, καθώς επίσης να συμβάλλει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα της ασθένειας. Ένα διαιτολόγιο πλήρες σε θρεπτικά συστατικά μπορεί να βελτιώσει την ανάρρωση από λοιμώξεις ή χειρουργεία, να αποτρέψει την εμφάνιση έλλειψης θρεπτικών συστατικών, να συμβάλλει στην καλύτερη ποιότητα ζωής και να βοηθήσει τον ασθενή να διατηρήσει το βάρος του.

Ένα πολύ συχνό φαινόμενο, που παρατηρείται σχεδόν στο 50% των ασθενών με καρκίνο, είναι η κακή κατάσταση θρέψης, καθώς συχνά παρατηρείται ναυτία και απώλεια της όρεξης, ενώ πολλές φορές συνυπάρχει κακή διάθεση και κατάθλιψη, που οδηγεί τον ασθενή σε μειωμένη πρόσληψη τροφής. Μια βασική αιτία υποσιτισμού και κακής θρέψης είναι και η δυσκολία πρόσληψης τροφής λόγω χειρουργείου, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι ενεργειακές απαιτήσεις και οι ανάγκες σε πρωτεΐνη αυξάνονται ιδιαίτερα.

Σίγουρα κάθε περίπτωση ασθενούς με καρκίνο, πέραν της εξειδικευμένης θεραπείας, χρειάζεται και ατομική διατροφική αντιμετώπιση. Υπάρχουν, όμως, κάποιες γενικές συστάσεις που μπορούν να συμβάλλουν στην καλύτερη θρέψη. Και σε αυτή την περίπτωση το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής αποτελεί ένα δυναμικό άξονα για να εξασφαλίσετε καλή θρέψη.

Η άσκηση ενδέχεται να είναι το τελευταίο πράγμα που έχετε στο μυαλό σας, αλλά μπορεί να γίνει μία από τις προτεραιότητες και τις αγαπημένες σας δραστηριότητες στην πορεία. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά μέσω της σωματικής δραστηριότητας. Αν είστε ήδη ενεργό άτομο, χρησιμοποιήστε τη φυσική σας κατάσταση για να ενισχύσετε τον εαυτό σας, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη τυχόν προβλήματα ή περιορισμούς που ενδέχεται να αντιμετωπίσετε.

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η ήπια γυμναστική θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της θεραπείας των ατόμων που πάσχουν από καρκίνο. Συγκεκριμένα, μόλις 2,5 ώρες την εβδομάδα σωματικής άσκησης μέτριας έντασης, π.χ. περπάτημα ή κολύμπι, μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από την ασθένεια. Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι η άσκηση στα συνιστώμενα επίπεδα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο επανεμφάνισης καρκίνου.

Η άσκηση κατά τη διάρκεια της θεραπείας έχει θετικές επιδράσεις και στη διάθεση, ενώ μειώνει παρενέργειες, όπως άγχος, κατάθλιψη, κόπωση και αλλαγές βάρους. Η Αμερικανική Ένωση Έρευνας Καρκίνου αναφέρεται στα πιθανά οφέλη της τακτικής άσκησης, πάντα με τη συγκατάθεση του θεράποντος ιατρού, μεταξύ των οποίων είναι: α) καλύτερη ποιότητα ζωής, β) αύξηση της κοινωνικής δραστηριότητας και επαφής, γ) βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης και αυτοεκτίμησης

Ασφαλώς πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η κατάσταση και οι ανάγκες του κάθε ασθενή, ο οποίος θα πρέπει να ζητά τη συμβουλή του γιατρού του, πριν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα άσκησης.

Η διάγνωση του καρκίνου ανατρέπει τη ζωή και φέρνει αντιμέτωπο τον ασθενή με μία νέα πραγματικότητα. Αρχικά αποτελεί σοκ για τον ίδιο και τους οικείους του. Όσο περνάει ο καιρός εκδηλώνεται μία αλληλουχία αντικρουόμενων συναισθημάτων, που εστιάζουν στο άγχος, την κατάθλιψη, την απογοήτευση, την απώλεια αυτοεκτίμησης, το αίσθημα απομόνωσης και το φόβο για το μέλλον.

Η περίοδος αυτή είναι ιδιαίτερα στρεσογόνος, καθένας, ωστόσο, αντιδρά διαφορετικά στη διάγνωση της νόσου, την εφαρμογή της αντικαρκινικής θεραπείας και την περίοδο που ακολουθεί, ανάλογα με την προσωπικότητα και την ικανότητά του να προσαρμόζεται στις δυσχέρειες της ζωής.

Ο ασθενής έρχεται αντιμέτωπος με τις συνέπειες της νόσου στην εμφάνισή του, στις σχέσεις του και στην αντίληψή του για τη ζωή. Είναι σημαντικό να μάθει να αντιμετωπίζει τα συμπτώματα της νόσου, τις απαιτήσεις της θεραπευτικής αγωγής, να πραγματοποιεί όσο το δυνατό περισσότερες δραστηριότητες στην καθημερινότητά του και το βασικότερο, να μάθει να ζει με τη νόσο.